شناخت تنوع بافت گلیم ایرانی

گلیم در گروه صنایع دستی قرار دارد،
و به عنوان کفپوش و مزین کننده استفاده می‌گردد.

شناسایی گلیم ایرانی

گلیم دستبافته‌ای است؛ که بوسیله تار و پود بافته میشود و بدون پرز است. مواد به کار رفته در گلیم‌ها از پشم گوسفندان و در برخی از ابریشم می‌باشد.
امروزه در جوامع غربی، گلیم‌ها از محبوبیت ویژه ای برخوردارند.
متداول ترین طرح و نقش‌هایی که در گلیم استفاده میشود، نقوش هندسی و خطوط شکسته است.

تفاوت اساسی گبه با گلیم
اصولا در بافت گبه از نقشه استفاده نمی‌کنند، و بافنده به صورت ذهنی شروع به بافت گبه میکند. که با توجه به محل زندگی روستاییان و عشایر نقش آن شکل میگیرد.
گلیم بدون پرز است، در حالی که گبه دارای پرزهای بلند و ضخیم است.

روش های بافت گلیم

گلیم ساده
دست بافته ای است پودنما و بدون پرز، که هم بر دار افقی و هم بر دار عمودی بافته می شود.
در این مدل بافت از دو نوع چاکدار و بی چاک استفاده می‌شود، که در نوع چاکدار آن پودها بدون آنکه از مدل خاصی بهره ببرد از لا به لای تارها عبور میکند. بعد از اینکه چند رج بافته شد، رنگ پود تغییر میکند.
نقش گلیم بیشتر تحت تاثیر رنگ پودها است، همچنین این بافته دو رویه می‌باشد.

گلیم فرش
این نوع از گلیم در بین فرش‌های دستباف زیاد دیده میشود.
بخش‌هایی از آن مانند نقش گل‌ها و شاخ و برگ‌ها پرزدار می‌باشند، که این عمل باعث برجسته نشان دادن طرح گلیم می‌شود.
گلیم فرش‌ها آمیخته‌ای از نوع سوماک و فرش است.

زیلو
این دست بافته با استفاده از تار و پود پنبه‌ای، بر دارهای عمودی تولید می‌شود.
بافت این زیرانداز در روستاها مرسوم بوده و نسبت به سایر دست بافت‌ها، ضخیم و زمخت است.
طرح و نقش زیلوها عموما هندسی یا دارای خطوط موازی است. دو رویه بوده، و نقش یک طرف آن با طرف دیگر متفاوت است. ابعاد زیلوها معمولا بزرگتر از دیگر گلیم‌ها است، و بافت آن نسبتاَ راحت‌تر است.

گلیم سوزنی
در این نوع گلیم از طریق روش سوزن‌دوزی، نقش‌هایی را به وسیله نخ‌های رنگی به روی پود ترسیم می‌کنند.
این دست بافته نیز با پیچش نخ‌های پود به دور تارها شکل می‌گیرد.
یک رویه است، و در پشت آن نیز نخ های پود آویزانند.
در بافت سوزنی بر خلاف نام آن از سوزن استفاده نمی‌شود، و در میان ایلات و عشایر فارس متداول است.

گلیم سوماک
در بافت این گلیم مانند گبه بافنده‌ها از روی نقشه یا طرح نمی‌بافند، که به آن سینه باف می‌گویند.
این مدل بافت نسبت به مابقی الگوهای دیگر از پیچیدگی بیشتری برخوردار است.
طرح های این نوع گلیم ساخته و پرداخته ذهن بافنده است و از هرچیزی که اطراف بافنده باشد مانند زیست‌گاه خود، طبیعت و… . الهام می‌گیرد.

گلیم پلاس
این نوع گلیم در گذشته بیشتر بافته میشد ولی امروزه بافت آن بسیار محدود شده است.
تار و پود گلیم پلاس‌ها هر دو از جنس پنبه هستند.
در گذشته تار آن از جنس پنبه بوده، و پود آن از نخ های نازک و لطیف پوشاک قدیمی روستاییان استفاده می‌شده.
گلیم پلاس‌ها امروزه در بازار به وفور یافت می‌شوند، که به عنوان پادری خریداری می‌شوند.